Dzięki badaniom krwi możemy ocenić, jak funkcjonuje nasz organizm. Dlatego warto je wykonywać jak najczęściej, aby mieć pod kontrolą wszystkie ewentualne odchylenia od normy. Dowiedzmy się więc, jakie podstawowe badania krwi warto zrobić, co one obejmują i jak się do nich odpowiednio przygotować.
Morfologia
Najbardziej podstawowym badaniem diagnostycznym jest morfologia. Pomaga ocenić stan naszego zdrowia poprzez m.in. określenie liczby białych krwinek (leukocytów) i czerwonych krwinek (erytrocytów), stężenie płytek krwi (trombocytów) i hemoglobiny w erytrocytach.
Możemy otrzymać skierowanie na badanie np. od lekarza rodzinnego. W takiej sytuacji możemy je wykonać w ramach refundacji na Narodowy Fundusz Zdrowia. Jeżeli jednak nie chcemy czekać, to możemy wykonać je odpłatnie w laboratorium diagnostycznym. Koszt takiego badania to kilka złotych. Morfologię powinniśmy wykonywać co najmniej raz w roku.
Jak przygotować się do badania morfologicznego?
Morfologię wykonuje się w godzinach porannych, między 7:00 a 10:00 rano. Co ważne – musimy być na czczo. Ostatni posiłek powinien być zjedzony najpóźniej 12 godzin przed morfologią. Musimy pilnować, aby krew została pobrana do godziny 10.00. Później może mieć już inne parametry i tym samym, dać fałszywy wynik. Przed badaniem możemy napić się wody lub herbaty bez cukru. Jeśli przyjmujemy leki, powinniśmy je wziąć już po samym badaniu.
Do badania potrzebujemy 5 ml krwi żylnej. Pobiera się ją w zgięciu łokciowym. Morfologię pobiera się w pozycji siedzącej lub leżącej. W razie omdlenia bezpieczniejsza będzie ta druga pozycja.
Glukoza
Następnym badaniem, na które powinniśmy się zdecydować, jest pomiar glukozy we krwi. To podstawowe badanie krwi wykonuje się na czczo, a krew pobierana jest z żyły łokciowej. Pomaga ocenić metabolizm węglowodanów, przez pomoże rozpoznać cukrzycę.
Jak przygotować się do badania glukozy?
Badanie wykonuje się rano i na czczo. Nawet do 12 godzin przed badaniem nie powinniśmy nic jeść. Pić można tylko wodę. Przed wykonaniem badania glukozy powinno się zmniejszyć wysiłek fizyczny, a przed samym pobraniem – odpocząć nawet 15 minut.
Lipidogram
To podstawowe badanie krwi z kolei pokaże nam poziom trójglicerydów i cholesterolu – HDL, LDL, całkowitego. Dzięki analizie wszystkich parametrów możemy określić, w jakim stanie jest nasza gospodarka lipidowa. Tym samym możemy sprawdzić ryzyko chorób układu krążenia, w tym między innymi miażdżycy.
Jak przygotować się do badania lipidów?
Lipidogram wykonuje się w godzinach porannych, a krew pobiera się z żyły łokciowej. Na badanie musimy przyjść na czczo. Ostatni posiłek powinniśmy spożyć minimum 8 godzin przed planowanym terminem badania.
Dodatkowo, na 3 dni przed badaniem musimy zrezygnować z alkoholu, a na minimum 12 godzin przed pobraniem krwi – także z kawy i herbaty. Rano, przed samym badaniem, możemy wypić maksymalnie jedną szklankę wody niegazowanej. Jeżeli codziennie rano przyjmujesz leki, powinieneś zapytać się swojego lekarza, czy ich nie odstawić. Może to zafałszować wynik.
Próby wątrobowe
Jest to inaczej oznaczenie enzymów wątrobowych (ALT, AST, ALP, BIL, GGTP). Jak sama nazwa wskazuje, badanie pozwoli ocenić stan wątroby, ale także dróg żółciowych. Pomoże odkryć zaburzenia gospodarki tłuszczowej i wirusowe zapalenie wątroby typu C i B.
Jak przygotować się do badania prób wątrobowych?
Dzień przed wykonaniem badania zrezygnuj z wysokokalorycznych i tłustych potraw, a także z alkoholu i kawy. Badanie wykonuje się na czczo, w godzinach porannych. Bezpośrednio przed badaniem nie należy palić papierosów, ani żuć gumy.
Hormony tarczycy
Kolejnym podstawowym badaniem krwi, które warto wykonać, jest badanie hormonów tarczycy. Pozwala ono sprawdzić, czy gruczoł działa prawidłowo i określić poziom TSH, FT3 i FT4. Dzięki badaniu dowiemy się między innymi, czy nie chorujemy na niedoczynność, czy nadczynność tarczycy.
Jak przygotować się do badania hormonów tarczycy?
Do tego badania nie trzeba się jakoś specjalnie przygotowywać. Nie trzeba też być na czczo. Trzeba jednak pamiętać, żeby badanie wykonać rano. Krew, tak jak w poprzednich przypadkach, pobiera się z żyły łokciowej.
OB
Inaczej Odczyn Biernackiego. Pozwala ocenić szybkość, z jaką opadają czerwone krwinki. Badanie przydaje się przede wszystkim w diagnostyce przewlekłych procesów zapalnych w naszym organizmie.
Jak przygotować się do badania OB?
Badanie musi być wykonywane na czczo. A to oznacza, że najlepiej nic nie jeść do 12 godzin przed pobraniem krwi. Można napić się jednak niewielkiej ilości niegazowanej wody. Zaleca się także ograniczyć wysiłek fizyczny.
Jonogram
Dzięki temu badaniu dowiemy się o stężeniach jonów, które są istotne dla naszego organizmu (sód, potas, jony chlorkowe). Dlaczego jest to ważne? Ponieważ zmiany stężeń jonów można zaobserwować w sporej ilości chorób np. w chorobach nerek, układu oddechowego, hormonalnego, metabolicznych.
Jak przygotować się do badania jonogramu?
Zaleca się wykonywać jonogram raz w roku. Krew pobiera się z żyły łokciowej, na czczo, z samego rana. Ostatni posiłek powinniśmy spożyć 12 godzin przed badaniem. Należy także unikać wysiłku fizycznego na kilkanaście godzin przed badaniem.
Mamy nadzieję, że dzięki naszemu zestawieniu dowiedzieliście się, co obejmują podstawowe badania krwi i jak się odpowiednio do nich przygotować. Pamiętajcie, że regularne wykonywanie badań z krwi jest niezwykle ważne w ocenie stanu naszego organizmu i pomaga wykryć wiele chorób.
Literatura:
Poradnik o zdrowiu DOZ dostępny online, a także serwis Medistore i ich artykuł o badaniach, które warto wykonywać profilaktycznie.
