Często przedsiębiorcy stają przed koniecznością prowadzenia działalności w formie spółki. Może się tak stać w wyniku przekształcenia obecnej działalności gospodarczej czy też utworzenia jej od podstaw. Powodów takiego stanu rzeczy może być wiele — na przykład chęć rozwoju, współpracy z kimś innym na określonych warunkach czy optymalizacja podatkowa.
W polskim stanie prawnym wyróżniamy jedną quasi-spółkę zawartą w Kodeksie cywilnym oraz sześć spółek z Kodeksu spółek handlowych. Cztery ze spółek prawa handlowego to spółki osobowe — w ich przypadku to wspólnicy stanowią spółkę i odpowiadają za nią osobiście, gdyż spółka osobowa nie posiada osobowości prawnej. Natomiast dwie kolejne spółki to spółki kapitałowe. Przy ich zawiązaniu powstaje odrębny podmiot, posiadający osobowość prawną, odpowiadający za swoje zobowiązania majątkiem własnym.
Potrzebujesz pomocy prawnej? Odwiedź kancelariagrabowski.pl – Prawnik Miechów
Spółka cywilna — spółka prawa cywilnego. Skrajnie odmienna od pozostałych, gdyż w gruncie rzeczy nie jest do końca spółką. Przy jej zawiązywaniu nie tworzy się żaden nowy byt prawny. Spółka cywilna to po prostu umowa prawa cywilnego pomiędzy przedsiębiorcami. To oni, a nie spółka, prowadzą działalność oraz posiadają firmy.
Spółka jawna (sp.j.) — podstawowa konstrukcja prawa handlowego. W tym przypadku w momencie zawiązania spółki powstaje już osobny byt, jednostka organizacyjna. Posiada ona zdolność prawną, może być pozywana oraz pozywać innych, a także zaciągać zobowiązania, nie posiada jednak osobowości prawnej — za jej zobowiązania odpowiadają wspólnicy subsydiarnie.
Spółka partnerska (sp.p.) — może ją zawrzeć przynajmniej dwóch przedstawicieli wolnego zawodu: adwokata, aptekarza, architekta, inżyniera budownictwa, biegłego rewidenta, brokera ubezpieczeniowego, doradcy podatkowego, maklera papierów wartościowych, doradcy inwestycyjnego, księgowego, lekarza, lekarza dentysty, lekarza weterynarii, notariusza, pielęgniarki, położnej, radcy prawnego, rzecznika patentowego, rzeczoznawcy majątkowego i tłumacza przysięgłego.
Podobnie jak spółka jawna, spółka partnerska nie posiada osobowości prawnej, ale ma zdolność prawną. Charakteryzuje się tym, że pozostali partnerzy nie odpowiadają za zobowiązania spółki powstałe w związku z wykonywaniem przez któregoś z partnerów wolnego zawodu.
Spółka komandytowa (sp.k.) — spółka osobowa charakteryzująca się nierówną odpowiedzialnością wspólników za jej zobowiązania. W tej spółce przynajmniej jeden ze wspólników jest komplementariuszem, a przynajmniej jeden — komandytariuszem. Komplementariusz odpowiada za zobowiązania spółki całym swoim majątkiem, jak na przykład wspólnik spółki jawnej. Komandytariusz odpowiada wyłącznie do wysokości wcześniej ustalonej tzw. sumy komandytowej. Powyżej tej kwoty jego majątek osobisty jest w pełni bezpieczny. Spółka komandytowa nie posiada osobowości prawnej, ale ma zdolność prawną.
Spółka komandytowo-akcyjna (S.K.A.) — spółka osobowa łącząca cechy spółki komandytowej i akcyjnej. Przynajmniej jeden ze wspólników jest komplementariuszem i odpowiada za zobowiązania spółki bez ograniczeń, a przynajmniej jeden jest akcjonariuszem i nie odpowiada za jej zobowiązania. Ta spółka również nie posiada osobowości prawnej i ma zdolność prawną. Do założenia S.K.A. potrzebny jest kapitał zakładowy w wysokości co najmniej 50 000 złotych.
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (sp. z o.o.) — mniej skomplikowana z dwojga spółek kapitałowych. Potrzebny kapitał zakładowy w wysokości co najmniej 5 000 złotych. W tym przypadku powstaje już osobny byt prawny, odpowiadający swoim majątkiem za zobowiązania. Odpowiedzialność wspólników jest ograniczona do wysokości wniesionych do spółki udziałów (jedynie członkowie zarządu mogą odpowiadać za zobowiązania spółki, jeśli w porę nie zgłoszą wniosku o jej upadłość).
Spółka akcyjna (S.A.) — bardziej skomplikowany i wymagający rodzaj spółki kapitałowej. Do jego założenia potrzebny jest kapitał zakładowy w wysokości co najmniej 100 000 złotych, którego wysokość zostaje podzielona na akcje o równej wartości. Każdy posiadacz akcji staje się akcjonariuszem. Akcje spółki akcyjnej mogą być kupowane i sprzedawane na giełdzie. Taką formę najczęściej przybierają największe przedsiębiorstwa.
Gdy już założysz wymarzoną firmę zadbaj o jej siedzibę! Przeczytaj artykuł – „Osłony okienne w miejscu pracy – jakie wybrać?” i ciesz się z pięknego biura!
Kancelaria Grabowski – Radca Prawny Proszowice
Powyższe informacje to jedynie ogólne przedstawienie charakteru każdej ze spółek, mające na celu przybliżenie ich katalogu obecnego w polskim stanie prawnym oraz wykazanie najważniejszych różnic między nimi. Kodeks spółek handlowych zawiera wiele uregulowań dotyczących każdej z nich. Wybór jest jednak na tyle różnorodny, że każdy przedsiębiorca zainteresowany taką formą prowadzenia działalności z pewnością znajdzie odpowiednią dla swoich potrzeb. Spółki pod względem wad i zalet wzajemnie się uzupełniają, dlatego nie ma takiej idealnej dla każdego rodzaju działalności. W wyborze odpowiedniej pomoże prawnik, który dodatkowo wyjaśni wszelkie zagadnienia związane z jej prowadzeniem.
